Lastig om goede pro deo advocaat te vinden? Nee, dat is een 1, 2, 3-tje!!
De pro deo advocaat
Met "pro deo advocaat" wordt tegenwoordig meestal een advocaat bedoeld die meedoet aan het
door de overheid gesubsidieerde systeem van rechtsbijstand.
De term pro deo advocaat komt uit een ver verleden. Er bestond toen nog geen
overheidssubsidie voor rechtsbijstand. Bij de overheid was in die tijd het besef
nog niet doorgedrongen dat iedere
burger recht moet hebben op toegang tot de rechter en op goede rechtsbijstand.
Het recht (en het in de arm nemen van een advocaat) was iets voor de rijken. Veel
advocaten vonden echter dat ook minder bedeelden recht hadden op goede rechtsbijstand.
Zij verleenden hun diensten daarom af en toe gratis (pro deo) voor degenen die hun diensten
niet konden betalen.
De advocaat van onvermogen
Na de Tweede Wereldoorlog begon bij de overheid het besef door te dringen dat
ook de minder bedeelden in de maatschappij toegang zouden moeten hebben tot de
rechter en dat hier een taak voor de overheid lag (en niet alleen voor de advocatuur
die "pro deo" haar diensten verleende).
Op 1 januari 1958 trad de "Wet rechtsbijstand aan on- en
minvermogenden" in werking, een (toen nog zeer beperkte) subsidieregeling,
waarbij advocaten een kleine vergoeding konden krijgen voor het werk dat zij tot op dat
moment pro deo deden.
De naam van de wet gaf uiteindelijk ook de naam aan deze advocaten en in de
jaren 60 van de vorige eeuw, kwam de term "advocaat van onvermogen" in zwang.
De vergoedingen voor de advocaten waren nog steeds minimaal, maar in de loop van de tijd
werden de vergoedingen wel steeds iets hoger.
Pas in 1983 werd het recht op rechtsbijstand (althans de plicht van de overheid
om te voorzien in een systeem van rechtsbijstand aan minder draagkrachtigen) opgenomen
in onze Grondwet.
In die tijd kwamen de vergoedingen voor de advocaten op een hoger peil: een advocaat die enkel
pro deo zaken deed, kwam voor het eerst op een inkomensniveau boven minimumloon.
Hoewel in de jaren 90 de naam van de wet veranderde in "Wet op de rechtsbijstand",
blijven tot op heden de termen "pro deo advocaat" en "advocaat van onvermogen" in
zwang. Waarschijnlijk vooral omdat deze termen wat gemakkelijker in de mond liggen dan
"een advocaat die meedoet aan het door de overheid gesubsidieerde systeem van rechtsbijstand".
De toevoegingsadvocaat
Als de Raad voor rechtsbijstand bepaalt dat jij recht hebt op gesubsidieerde
rechtsbijstand, dan wordt die beslissing een "toevoeging" genoemd. In de beslissing wordt namelijk
niet alleen bepaald dat jij recht hebt op rechtsbijstand en welke eigen bijdrage je moet betalen, maar
ook wie er als advocaat voor jou zal gaan optreden. De advocaat wordt daarmee aan jou "toegevoegd".
Om die reden spreken we van een "aanvraag toevoeging", een "afgegeven toevoeging" en een "toegevoegde
advocaat".
Hoewel het woord "toevoeging" eigenlijk slaat op de beslissing van de Raad voor rechtsbijstand,
wordt ook het stuk papier waarop die beslissing wordt vastgelegd "toevoeging" genoemd.
De toekomst van de pro deo advocaat
Wat zal er in de toekomst gaan gebeuren met de "pro deo advocaat" en met
de "advocaat van onvermogen"?
Er zijn zware bezuinigingen op komst in het systeem van de gesubsidieerde
rechtsbijstand. Probleem is dat de doorsnee burger maar 1 of 2 keer in zijn
leven een advocaat nodig heeft. De meeste mensen denken daarom nooit
over de vraag of er goede betaalbare rechtsbijstand te krijgen is. Maatschappelijk
protest is er dus nauwelijks als het systeem verslechtert, en dat maakt rechtsbijstand
een eenvoudige prooi voor een bezuinigende overheid.
We hopen dat de "advocaat van onvermogen" blijft en dat we niet terug hoeven te
keren naar de echte "pro deo advocaat".
En als de overheid denkt dat het heil moet komen van verzekeringen van rechtsbijstand,
dat die overheid dan nog eens kijkt naar de (borging van) kwaliteit van die verzekeringen!
Wat is een pro deo advocaat?
Vroeger was een pro deo advocaat een advocaat die jou niets in rekening bracht (zie ook onze pagina Geschiedenis ). Tegenwoordig moet jij een eigen bijdrage betalen, dus echt pro deo (=gratis) bestaat niet meer. Maar de namen "pro deo advocaat" en "advocaat van onvermogen" worden nog steeds veel gebruikt, en kortheidshalve doen wij dat hier ook.
Wat is een toevoeging?
Een toevoeging is de beslissing waarin wordt bepaald dat jij recht hebt op gesubsidieerde rechtsbijstand, dus dat jij recht hebt op een pro deo advocaat (of een mediator).
Wat is een lichte adviestoevoeging (LAT)?
Soms is het van te voren al duidelijk dat er voor een bepaald juridisch probleem geen uitgebreide,
langdurige, rechtsbijstand nodig is, en dat volstaan kan worden met een goed advies. Je krijgt dan een
zogenaamde "lichte adviestoevoeging", die goed is voor een tijdsbesteding door de advocaat van maximaal
drie uren.
Je betaalt een lagere eigen bijdrage dan voor een gewone toevoeging (zie onze pagina
Eigen bijdrage).
Wie kan een toevoeging aanvragen?
De advocaat (of mediator) vraagt die toevoeging namens jou aan. Je hoeft daar zelf dus niets voor te doen.
Het Juridisch Loket geeft zelf geen toevoegingen af, maar kan jou wel naar een advocaat, notaris of mediator verwijzen. (Met een schriftelijke verwijzing van het juridisch loket, heb je recht op een korting op de eigen bijdrage.)
Wat is het juridisch loket?
Dat is de (overheids)organisatie bij wie iedereen terecht kan voor gratis juridisch advies en/of voor doorverwijziging naar een (pro deo) advocaat. Je kunt ook rechtstreeks naar een pro deo advocaat gaan, maar doe je het via het juridisch loket, dan krijg je korting op de eigen bijdrage. Je bereikt het juridisch loket via hun website Juridisch loket of per telefoon: 0900-8020 ( 25 ct per minuut).
Wat is de Raad voor rechtsbijstand?
Dat is de instantie die beoordeelt of jij recht hebt op een toevoeging of niet. Je zult niet vaak zelf iets met de Raad voor rechtsbijstand te maken krijgen, maar ze hebben een interessante website: Raad voor rechtsbijstand.
Hoe vind je een goede pro-deo-advocaat?
Bel met de Juridische Helpdesk van de NAB (085-7608012). En je krijgt gratis een eerste telefonisch advies. Als dat nodig is, zoeken zij een goede pro-deo-advocaat in jouw buurt.
Of bel met het Juridisch Loket (zie een eerder blokje).
Wil je zelf gaan zoeken: adviezen, tips en trucs om een goede advocaat te vinden zijn verzameld op onze zusterwebsite Advocaatkeus.
Alle gespecialiseerde advocaten vind je op Advocatenspecialist.
Of iemand advocaat is of niet, kun je zien bij de Orde van Advocaten.
Of een advocaat ook als pro deo advocaat werkt, kun je nakijken op Raad voor rechtsbijstand (advocaat zoeken).
Inkomen, vermogen, eigen bijdrage
Zie de pagina Inkomens- en vermogensgrenzen en de pagina Eigen bijdrage.
contact - voorwaarden gebruik website - cookies - kleine letters